Pracownik, który jest emerytem np. wojskowym (wcześniejszym) musi poinformować jednostkę ZUS o podjęciu zatrudnienia. Osiąganie dodatkowego przychodu ma wpływ na wysokość pobieranej emerytury i renty. Emeryt lub rencista ma obowiązek złożyć we właściwym dla siebie oddziale ZUS oświadczenia o tym od kiedy podjął zatrudnienie i o wysokości osiąganego przychodu. Osoby uznane za niezdolne do pracy mogą być zatrudnione, a podjęcie zatrudnienia nie oznacza automatycznie utraty renty. Jeśli przychód, osiągany przez osobę otrzymującą rentę z tytułu niezdolności do pracy:
- nie przekroczy 70 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, renta wypłacana jest w pełnej wysokości;
- przekroczy 70 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, ale nie przekroczy jego 130 proc., świadczenie będzie zmniejszone o kwotę przekroczenia przychodu;
- przekroczy 130 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, nastąpi zawieszenie prawa do renty.
Nie każdy przychód osiągany przez rencistę będzie prowadził do zmniejszenia lub zawieszenia renty. Skutku takiego nie wywoła przychód osiągnięty w czasie, gdy nie przysługiwało prawo do renty. Dotyczy to zarówno przychodu osiągniętego przed przyznaniem renty, jak i przychodu uzyskanego po ustaniu prawa do tego świadczenia. Prawa rencisty jak pozostałych pracowników. Pracujący rencista ma też prawa takie jak pozostali pracownicy. Przysługuje mu więc między innymi prawo do wypoczynku – czas pracy nie może przekraczać 8 godzin na dobę i 40 godzin w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy. Łącznie z godzinami nadliczbowymi tygodniowo czas pracy nie może przekroczyć 48 godzin. Ponadto zatrudniony może skorzystać z corocznego, nieprzerwanego, płatnego urlopu wypoczynkowego.
Zasady ogólne zmniejszania lub zawieszania rent
Po osiągnięciu przychodu w kwocie przekraczającej 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, świadczenie ulega zmniejszeniu o kwotę przekroczenia nie większą jednak niż: 24% kwoty bazowej (obowiązującej przy ostatniej waloryzacji) dla emerytury lub renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy; 18% kwoty bazowej dla renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy. Po osiągnięciu przychodu w kwocie przekraczającej 130% przeciętnego wynagrodzenia, prawo do renty z tytułu całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy ulega zawieszeniu.
Ile można dorobić na rencie
ZUS określa tak zwane kwoty maksymalne zmniejszenia – tylko o tyle można zmniejszyć rentę w przypadku, gdy przekroczony został limit 70 procent średniej płacy w kraju. I tak, w 2017 roku jest to:
565,53 zł – w przypadku emerytury i renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy,
424,18 zł – dla renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy,
480,73 zł – dla renty rodzinnej, dla jednej osoby.
Bez ograniczeń mogą dorabiać osoby, które osiągają przychód z tytułu pracy nie podlegającej ubezpieczeń społecznych. Limity dorabiania nie dotyczą również emerytów, którzy mają ustalone prawo do emerytury i przez cały rok kalendarzowy kontynuowali zatrudnienie w ramach tego samego stosunku pracy i na rzecz tego samego pracodawcy, u którego pracowali przed przejściem na emeryturę.